فدراسیون روسیه از جمله کشورهای محسوب می شود که قدرت نظامی غرب به خصوص ایالات متحده امریکا را به چالش گرفته است. به عبارت دیگر اگر کشورهای ژاپن و چین را رقبای اقتصادی امریکا بدانیم، روسیه و آلمان از رقبای نظامی و تسلیحاتی امریکا اند که هژمونی این کشور را در بعد نظامی، به مخاطره انداخته اند. روسیه از آغاز تا کنون؛ یعنی از زمان اتحاد جماهیر شوروی یکی از طرفهای درگیر جنگ در تحولات اورپا و غرب بوده و همواره عامل نگرانی برای بلوک غرب به شمار آمده است.

کشور روسیه در دهه ۱۹۹۰ که مترادف است با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، با پیامدهای منفی ژئواستراتژیک، ژئوپولیتیک و ژئواکونومیک نیز همراه بود. روسیه بر خلاف آنکه یکی از پنج کشوری بود که در شورای امنیت سازمان ملل متحد حق وتو داشت، وضع انفعالی خود را می پیمود. اما در دور دوم ریاست جمهوری ولادیمر پوتین تلاش های زیادی صورت گرفت که منجر به ارتقای منرلت سیاسی روسیه شد.

از زمان به قدرت رسیدن پوتین میزان ساخت سلاح و صادرات تسلیحات روسیه روند صعودی داشته است که این مسأله نگرانی غرب را بر می انگیخت. فروش تسلیحات پییش رفته از سوی روسیه، برای کشور های غربی بخصوص امریکا نگرانی جدی را در پی داشت. همزمان کشور روسیه در کشورهای تاجکستان، ارمنستان، گرجستان، قرقیزستان و مولداوی پایگاه نظامی و در برخی از کشورهای آسیای میانه نیز نیرو و تجهیزات نظامی داشته است. پوتین کشور خود را بعد یک دوره انفعالی دوباره به یک قدرت برزگ جهانی که برخوردار از نیروی نظامی گسترده و پیشرفته است مبدل ساخت. روسیه دوباره جایگاه هژمون خود را در عرصه نظام بین الملل بدست آورد.

امروزه کشور روسیه از پیشرفته ترین و مدرن ترین تسلیحات جنگی برخودار است و میخواهد کشورهای رقیب از این مسأله آگاه باشند. برخی ها باورمند هستند که کشور روسیه با داشتن قدرت نظامی بسیار بالا سیاست تهاجمی اتخاذ نموده و در برابر غرب بدون هیچگونه هراس ایستاده است. چارلزدیک در گزارشی از اندیشکده انگلیسی چتم هاوس که اصلاحات و مدرنیزه سازی قدرت نظامی روسیه را مورد بررسی قراد داده است، استدلال نموده است که ساختار جدید نیروهای نظامی روسیه نشان دهنده آن است که این کشور آمادگی بالایی را برای هشدارها و مناقشات احتمالی در نظر گرفته است. روسیه در صورت بروز مناقشه نظامی با غرب و ناتو توانایی غافلگیری نظامی- نیرو افزا- را دارد و از ویژگی حرکت سریع در این خصوص برخوردار است. روسیه با داشتن قدرت نظامی پیشرفته رقیب جدی غرب است و باید برای عملیات بلند مدت و احتمالی که شاید در آن ناتو هم مشارکت داشته باشد، آمادگی لازم و کافی را داشته باشد.

خبرگزاری صدا و سیما از سن پترزبورگ گزارش نموده است که نیرویی دریایی روسیه به عنوان بزرگترین رقیب نیروی دریایی ناتو در جهان، جدید ترین توانمندی هایش را در خلیج فنلاند و دریای بالتیک به نمایش گذاشت. پوتین هم در گفته بود که رزمناوها، ناوشکن، زیردریایی ها و انواع کشتی ها نظامی در این رژه با شکوه حضور داشتند. نیرویی دریایی روسیه با داشتن ناوهواپیمابر اتمی، ده ها زیر دیایی و ناوشکن های پیشرفته دومین نیرویی دریایی را در سطح جهان دارا است. هم چنین کشور روسیه دارای پنج ناوگان در دریایی بالتیک، دریای شمالی، دریای سیاه، اقیانوس آرام و دریای مدیترانه می باشد. در عین حال نیروی دریایی روسیه بخش هوایی جدا گانه دارد که” هوانوردی دریایی روسیه” نامیده میشود.

کشور روسیه دومین نیرویی هوایی قدرتمند را در جهان دارا می باشد. نیرویی هوایی روسیه نیز ۳۰۰۰ فروند جنگنده و هوا پیما، ۱۱۲۰ فروند هلیکوپتر و ۱۲۱۸ فرودگاه عملیاتی دارد. طیارات جنگی روسیه نسبت به طیارات غربی از لحاظ قیمت ارزان تر اند و از نظر کیفیت هم کمتر از طیارات جنگی غرب نمی باشند. روسیه آمادگی خود را برای فروش طیارات خود هم به دول غرب و هم به کشورهای کوچک ابراز داشته است، اما اورپا و ایالات متحده امریکا از آن کناره گیری می نمایند. طیارات جنگی ارزان روسیه تا حدی زیادی بازار فروش تسلیحات غرب را به چالش گرفته است و این مسأله برای امریکا و برخی از کشورهای اورپایی سخت است. با توجه به آنکه روسیه رقیب تاریخی غرب است، هرگونه افزایش قدرت نظامی روسیه، برای غرب و امریکا قابل تحمل نیست و برای آنها نگرانی جدی را پی دارد.

قربان فهام