این‌که امریکا با طالبان وارد گفتگو شد و حتی در غیاب نمایندگان دولت اشرف‌غنی، دوطرف یک توافق‌نامه مهم صلح امضا کردند که حالا طالبان اصرار می‌کنند که همان توافق باید مبنای تصمیم‌گیری درباره آینده سیاسی افغانستان در جریان مذاکره با دولت باشد، خود می‌تواند قرینه‌ای برای پایان دوران غنی باشد.

هیچ‌کس از جزئیات توافق امریکا و طالبان، چیزی نمی‌داند. روایتی وجود دارد که متن کامل آن توافق‌نامه، حتی در اختیار اشرف‌غنی هم قرار نگرفته و خلیلزاد تنها از دور نمایی از آن را به رییس جمهوری نشان داده‌است. بر این اساس، مشخص نیست که آنچه طالبان به عنوان مبنای مذاکره با دولت بر آن، پافشاری می‌کنند، دقیقا چیست و حاوی چه پیامدهایی برای آینده سیاسی اشرف‌غنی می‌باشد.

هیأت دولت تاکنون در برابر این خواسته، مقاومت کرده‌است؛ مقاومتی که به یک معنا بازتاب‌دهنده ایستادگی اشر‌ف‌غنی در قبال پایان دوره سلطه او از سوی واشنگتن است.

این وضعیت اما برای واشنگتن قابل قبول نیست. انتخابات امریکا وارد مراحل حساس و نهایی خود می‌شود و ترامپ در حالی که پس از ماه‌ها تمسخر و اعراض و انکار، به دام کرونا افتاده، نیاز دارد تا برای بهبود موقعیت خود در انتخابات، همه کارت‌هایش را بازی کند و صلح با طالبان، یکی از قدرتمندترین این کارت‌ها است.

بر این اساس، سفر ناگهانی اشرف‌غنی به قطر و دیدار او با فرستادگان سیاسی و نظامی امریکا بی‌ارتباط به تحولات داخلی امریکا و تصمیم احتمالی کاخ سفید به پایان‌دادن به دوره اشرف‌غنی نیست.

آقای غنی در دوحه با زلمی خلیلزاد؛ نماینده امریکا در امور صلح افغانستان و جنرال اسکات میلر؛ فرمانده نیروهای خارجی در افغانستان دیدار کرده و بر لزوم برقراری آتش‌بس دایمی و همچنین ادامه گفتگوهای بین‌الافغانی تاکید کردند.

خلیلزاد درباره محتوای این دیدار در رشته توئیتی نوشت: در این دیدار به رئیس جمهوری افغانستان متذکر شدم که افغان‌‌ها نباید فرصت به دست‌آمده برای صلح را از دست بدهند.

خلیلزاد با بیان این‌که واشنگتن از مذاکرات صلح به رهبری و مالکیت افغان‌ها پشتیبانی می‌‌کند، تاکید کرده که سطح خشونت‌‌ها بسیار بالا است و امریکا در تلاش است تا جنگ در افغانستان کاهش یابد و یک آتش‌بس دایمی در این کشور برقرار شود.

سخنگوی ریاست جمهوری نیز گفته‌است که در دیدار با خلیلزاد، هر دوطرف از ادامه خشونت‌‌ها از سوی طالبان ابراز نگرانی کرده‌‌اند.

این در حالی است که خلیلزاد در دیدار با ملا برادر، درباره عملی‌سازی توافق‌‌نامه صلح دوحه گفتگو کردند.

اگرچه آنچه رسانه‌ای شده با آنچه در پشت پرده میان دوطرف گذشته‌است، فاصله عمیق و فاحشی دارد؛ اما در همین حد هم می‌توان چند نکته مهم را برجسته کرد. نخست این‌که آقای خلیلزاد به نیابت از ترامپ به اشرف‌غنی پیام داده‌است که صلح با طالبان، اجتناب‌ناپذیر است و او باید قواعد این بازی را بپذیرد؛ قواعدی که از جمله می‌تواند شامل پایان دوره آقای غنی باشد.

نکته دوم این‌که سطح خشونت‌ها بالا است و از نظر امریکا، تنها راه پایان‌دادن به این وضعیت، صلح با طالبان است. موضوع قابل توجه این است که برخلاف اطلاع‌رسانی سخنگوی ریاست جمهوری، خلیلزاد در گزارش خود از دیدار با اشرف‌غنی، هرگز طالبان را به‌طور یکجانبه متهم به افزایش خشونت و احتراز از آتش‌بس نکرده‌است و این می‌‌‌تواند حامل یک پیام مهم‌تر باشد مبنی بر این‌که اگر اشرف‌غنی همچنان در برابر برنامه امریکا برای صلح با طالبان، مقاومت کند، نتیجه آن، افزایش جنون‌آمیز جنگ و جنایت خواهد بود که مسئولیت آن، متوجه شخص غنی است نه گروه طالبان. به بیان دیگر، اگر رییس جمهوری به برنامه واشنگتن برای صلح سریع با طالبان، تمکین نکند، امریکا در تبانی با طالبان، خشونت را تشدید خواهد کرد تا کابل را در تنگنای پذیرش صلح و تبعات آن از جمله تشکیل دولت عبوری، یا افتادن به دام و دامن یک جنگ براندازانه و ویرانگر بدون دریافت حمایت مؤثر از سوی غرب قرار دهد.

نکته سوم، محتوای دیدار خلیلزاد با ملا برادر؛ رییس دفتر سیاسی طالبان در دوحه است که در آن، دوطرف بر اجرای توافق‌نامه صلح امریکا و طالبان و پیشبرد مذاکره با دولت بر مبنای آن تأکید کرده‌اند.

در صورتی که این روایت درست باشد، پیش‌شرط‌های طالبان درباره مبانی مذاکره با دولت، مورد حمایت امریکا نیز است و احتمالا در توافق‌نامه آن گروه با واشنگتن نیز این نکته، تصریح شده‌است؛ این در حالی است که دولت قویا مخالف این ایده است و همین مخالفت نیز مذاکرات را به بن‌بست کشانده‌است.

به هر حال، سفر آقای غنی به قطر و دیدارهای او با مراجع مختلف، با توجه به نکته‌های مورد اشاره، یکبار دیگر این برداشت را تقویت می‌کند که پایان دوره آقای غنی، آغاز شده و تحرکات جاری در داخل کشور، پیرامون تشکیل دولت عبوری و ایجاد ائتلاف‌های قدرتمند از مخالفان سیاسی آقای غنی با محوریت حامد کرزی، عبدالله و… نیز این برداشت را تأیید می‌کند.