Friday, 29 March , 2024
امروز : جمعه, ۱۰ حمل , ۱۴۰۳ - 20 رمضان 1445
شناسه خبر : 44660
  پرینتخانه » اخبار جهان تاریخ انتشار : 17 ژانویه 2023 - 11:49 |

کنشگری اسلامی زنان در جامعه سکولار قرقیزستان

کنشگری اسلامی زنان در جامعه سکولار قرقیزستان

بانوان تحصیل‌کرده دینی و دانشگاهی قرقیزستان با استفاده از قدرت بالای خود در زمینه دانش دینی در به چالش کشیدن مردسالاری مشارکت دارند.

به گزارش گروه بین الملل آژانس خبری صدای پامیر به نقل از The Diplomat؛ در بافت قرقیزستان، بانوان کنشگر تحصیل‌کرده دینی و فارغ‌التحصیلان دانشگاهی با استفاده از قدرت بالای خود در زمینه دانش دینی در به چالش کشیدن مردسالاری مشارکت دارند. آنها با استناد به دانش گواهی شده خود از اسلام، به جای شعار دادن در اعتراض‌های خیابانی، بر جایگاه زن و حفظ حقوق خود در اسلام تأکید و به شکل عملی به تغییر ماهیت خانواده سنتی کمک می‌کنند.

بر اساس این گزارش، در قرقیزستان، سازمان‌ها و فعالیت‌های اسلامی به‌ویژه سازمان‌هایی که توسط زنان اداره می‌شوند؛ در حوزه اجتماعی اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده‌اند. تأثیر زنان مسلمان، سازمان‌ها و جوامعی را که آنها رهبری می‌کنند می‌توان در حوزه‌های مختلفی مانند امور خیریه و مد اسلامی مشاهده کرد. با این حال، نقش سازمان‌های اسلامی به‌عنوان بازیگران اجتماعی در دیگر زمینه‌ها چندان درک نشده است.

اسلام در آسیای مرکزی اغلب در طیف محدودی دیده می‌شود. نخست، اسلام و گروه‌ها، سازمان‌ها و احزاب اسلامی از منظر امنیتی، اغلب به‌عنوان تهدید، مورد بررسی و توجه قرار گرفته‌اند. این تصور عمومی در میان سیاستگذاران، جامعه دیپلماتیک و مردم وجود دارد که اسلامی‌سازی و اسلام‌گرایی، خطرناک و تهدیدی برای ثبات در منطقه است. این ویژگی غالب درک جامعه جهانی از اسلام در آسیای مرکزی بوده است.

دیدگاه دوم که در دهه گذشته ظهور کرده است، اسلام را به عنوان چالشی برای ایدئولوژی لیبرال (از جمله آزادی عقیده، آزادی بیان، حقوق زنان و انتخاب‌های فردی زندگی) می‌داند و دیدگاه سوم این است که در آسیای مرکزی، فعالیت مسلمانان به عنصر مهمی از سیاست هویت (Identity Politics) تبدیل شده است.

زنان مسلمان قرقیزستان و تغییر فعالیت‌های اجتماعی دوران کمونیسم

سیاست هویت پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و سقوط کمونیسم تکامل یافته است. در دوره کمونیستی، فعالیت‌های اجتماعی زیادی در گروه‌های زنان (ژنسووت)، گروه‌های محلی (کومسومول) و در میان پیشگامان جوانان سازماندهی شد. بسیج مسلمانان جایگزین شیوه‌های سازماندهی دوران شوروی شده و راه‌هایی را برای افراد فراهم می‌کند تا هویت سیاسی خود را بازتعریف یا تقویت کنند.

راه دیگری برای نگریستن به اسلام و کنشگری اسلامی در آسیای مرکزی و به‌ویژه قرقیزستان وجود دارد. سازمان‌های اسلامی و مسلمانان نیز به عنوان بازیگران اجتماعی عمل می‌کنند و دارای عاملیت اجتماعی به ویژه زنان هستند. شبکه‌ یا انجمن‌های زنان مسلمان بخش اساسی جامعه مدنی گسترده‌تر در قرقیزستان هستند و بررسی راه‌هایی که زنان مسلمان جامعه را از طریق اسلام در کشور شکل داده‌اند، ارزشمند است.

جامعه بین‌المللی در تلاش برای پیگیری همکاری در منطقه، باید به زنان مسلمان، گروه‌ها و جوامعی که آنها سازماندهی می‌کنند و ارزش‌های مشترکی با آنها دارند؛ به عنوان مجموعه‌ای حیاتی از شرکا نگاه کند.

این گزارش بر اساس مصاحبه‌هایی است که با فعالان زن مسلمان در قرقیزستان و سازمان‌های دینی مانند متکلم (Mutakallim) و داتکا آیم (Datka-aiym) انجام شده است که اصول آنها مبتنی بر ایمان عقیدتی آنها است.

نهادهای اسلامی و تبدیل شدن به نهادهای اجتماعی

کنشگری اسلامی و نهادهای اسلامی قرقیزستان به تدریج در حال تبدیل شدن به نهادهای اجتماعی هستند و تا حدی جایگاه خود را به دست آورده و سیستم‌های خود را برای کمک به جامعه ایجاد کرده‌اند. علاوه بر این، فعالان دینی عمدتاً در زمینه حقوق بشر و مسائل اجتماعی در جوامع خود فعال هستند و بر برابری جنسیتی، رفع و کاهش نابرابری‌های مراقبت‌های بهداشتی، مسائل مرتبط با خشونت براساس جنسیت و همچنین مسائل مربوط به حقوق زنان، سالمندان، افراد دارای معلولیت و کودکان تأکید دارند.

در بافت قرقیزستان، بانوان کنشگر تحصیل‌کرده دینی و فارغ‌التحصیلان زن از مدرسه و دانشگاه با استفاده از قدرت بالای خود در زمینه دانش دینی در به چالش کشیدن مردسالاری مشارکت دارند. آنها با استناد به دانش گواهی شده خود از اسلام، بر جایگاه زن و حفظ حقوق خود در اسلام تأکید و به تغییر ماهیت خانواده سنتی کمک می‌کنند.

به عنوان مثال، یکی از رهبران سازمان متکلم، جمال فرونتبک کیزی، مخالف چندهمسری در قرقیزستان است و استدلال می‌کند که شیوه اجرای آن در قرقیزستان با الزامات اسلام مطابقت ندارد.

در امور خیریه و حمایت‌های اجتماعی، زنان و تشکل‌های اسلامی پیش‌قدم شده‌اند. این امر به‌ویژه در طول همه‌گیری کووید ـ ۱۹ مشهود بود. به عنوان مثال، مساجد جزء اولین پایگاه‌هایی بودند که درهای خود را به روی بیماران گشودند، زنان مسلمان در کارهای داوطلبانه شرکت و برای خرید تجهیزات پزشکی پول جمع‌آوری کردند.

در حوزه‌های دیگر، سازمان‌های اسلامی نیز از زنان حمایت کرده‌اند: Datka-aiym ابتکاراتی در رابطه با توسعه کسب‌وکار دارد که از زنان مجرد یا بیوه برای یافتن شغل حمایت می‌کند. آنها همچنین با مشارکت دادن زنان در مسابقات ورزشی، هنری یا موسیقی، به حقوق کودکان دارای معلولیت در مناطق و فراتر از آن توجه می‌کنند.

Datka-aiym از حقوق جوامع به حاشیه رانده شده‌ای دفاع می‌کند که دولت نمی‌تواند رفاه آنها را تأمین کند. این سازمان به کودکان یتیم و معلولان به صورت خیریه کمک‌هزینه تحصیلی می‌دهد.

آنها می‌خواهند توجه را به خشونت علیه کودکان دارای معلولیت و خشونت خانگی علیه کودکان جلب کنند و همچنین صدای کودکان معلول را به گوش می‌رسانند و در مورد همه مشکلات صحبت می‌کنند.

نقش برجسته زنان مسلمان در پیشبرد اهداف جامعه

مسئولان زن در امور دینی به عنوان میانجی‌های اجتماعی عمل می‌کنند. سازمان اسلامی متکلم به عنوان پل ارتباطی بین جوامع سکولار و دینی عمل و میان جامعه‌ای سکولار که جامعه دینی را نمی‌پذیرد و جامعه دینی که گاه جامعه سکولار را «کافر» می‌نامد، واسطه می‌شود.

متکلم بر اهمیت زندگی در یک کشور سکولار و احترام به انتخاب‌های مختلف مردم تأکید و اعلام می‌کند که همه مردم بدون توجه به انتخاب‌های فردی باید مورد احترام و مدارا قرار گیرند.

این سازمان دوره‌های تحکیم صلح‌ را در مدارس و مؤسسات دینی معرفی کرده و توضیح می‌دهد که احترام و مدارا با سایر گروه‌های مذهبی مهم است. به عنوان مثال، جمال فرانت بیک کیزی (Jamal Frontbek kyzy)، از مسئولان زن در امور دینی یکی از کسانی بود که برای اولین بار نحوه حضور دختران با روسری در مدرسه را معرفی و اطمینان حاصل کرد که زنان اجازه دارند عکس پاسپورت خود را با روسری بگیرند.

جمال فرانت بیک کیزی می‌گوید که طبق قانون اساسی قرقیزستان، هر دختری باید به مدرسه برود و برای مذهبی‌ها حجاب داشتن ضروری است.

سازمان متکلم فعال در امور دفاع از حقوق زنان مسلمان در قرقیزستان

سازمان او در حمایت از حقوق زنان مسلمان کاملاً فعال است و با سازمان‌های بین‌المللی و سازمان‌های دولتی همکاری نزدیک دارد.

یکی از اعضای متکلم می‌گوید: ما روی مسائل مربوط به حقوق زنان کار می‌کنیم. معمولاً تصور می‌شود که زنان هیچ حقوقی ندارند و از خانواده فراتر نمی‌روند. اما در اسلام اینطور نیست، ما سعی می‌کنیم از حقوق زنان دفاع کنیم، مسائلی مانند خشونت خانگی علیه زنان و نابرابری جنسیتی را مطرح کنیم.

اگرچه برخی از شیوخ این سؤالات مربوط به نابرابری را برنمی‌تابند، ما همچنان به طرح این مسائل در ملأ عام ادامه می‌دهیم. همچنین در تلاشیم تا مفتی را متقاعد کنیم که کنسولگری یا بخش زنان داشته باشد و زنان در یک کمیته سطح تصمیم‌گیری در شورای مشورتی مسلمانان حضور داشته باشند. هنوز این مشکل وجود دارد که جامعه دینی این نوع رفتارها را نمی‌پذیرد، اما امیدواریم به‌زودی تغییر کند.

وی افزود: بسیاری از همکارهای من تمایل خود را برای نشان دادن سیمای حقیقی اسلام و ارائه دیدگاهی جایگزین از اسلام مترقی، به‌روز و انسان‌دوستانه به نسل جوان ابراز کردند.

زنان نقش خود را در این زمینه حیاتی می‌دانند. آنها بیان کردند که زمان آن فرا رسیده است که اسلام را مثبت نشان دهیم تا کلیشه‌های «عقب‌مانده»، «رادیکال» یا «خارجی» بودن اسلام را تغییر دهیم. در این زمینه، پوشش، موضوع اصلی بحث به‌ویژه در میان زنان جوان بوده است.

این عضو متکلم ادامه داد: موضوع پوشش را چند تن از زنان تحصیل‌کرده ذکر کردند. آنها در ورزش و آموزش فعالیت کرده و فعالیت خود را متعلق به طراحی مد و لباس می‌دانند و می‌گویند برای نشان دادن تنوع اسلام مهم است که لباس اسلامی متنوع، رنگارنگ، جالب و شیک باشد. به عنوان مثال، وقتی با آینورا (از اعضای سازمان متکلم) آشنا شدم، او با لباس رنگی همراه با روسری و مانتوی بلندش آمد. او یک تاجر است که چندین فروشگاه دارد و در حوزه ورزش فعال است. می‌گوید که می‌خواهد نشان دهد که زنانی که به اسلام عمل می‌کنند می‌توانند و باید در تجارت و ورزش آموزش دیده شوند.

بانوی دیگری به نام دامیرا با معلم جوانی از دانشگاه اسلامی قرقیزستان در دوره‌های آنلاین قرآن و اسلام شرکت می‌کند. او که اهل نماز و روزه است با توجه به حضور در خانه در کنار چهار فرزند، این بهترین راه برای ادامه تحصیلات دینی بود.

این زنان به جای اعتراض آشکار، فعالیت‌های آرام را انتخاب کرده‌اند: یادگیری اسلام و تأثیرگذاری مثبت بر دیگران در محافل اجتماعی‌شان. آنها با نزدیکان خود در مورد اسلام صحبت می‌کنند و جنبه انسان‌دوستانه آن و همچنین آنچه را که باعث احترام به بزرگان می‌شود برجسته می‌کنند. سرگذشت این زنان نشان می‌دهد که فعالیت‌های آن‌ها معطوف به پیشرفت در ورزش و تحصیل است. همه آنها در زمینه‌های اقتصادی، ورزشی، سیاسی و آموزشی بسیار  آگاه هستند. رسالت و فعالیت آنها این است که اسلام را با دید مثبت نشان دهند. با این حال، این زنان با نگرش منفی نسبت به خود هم مواجه هستند.

مصائب محجبه بودن در جامه سکولار قرقیزستان

والدین زنان جوان محجبه عمدتاً به این دلیل از تصمیم آنها حمایت کردند که خود در کنارشان بودند. دانش‌آموزان جوان تمایل خود را برای پذیرش اسلام ابراز کردند، اما گفتند که والدین آنها اغلب با آنها مخالفت می‌کنند و بیشتر می‌گویند که باید کمی بیشتر صبر کنند.

بحث در میان دختران جوان بیشتر مربوط به حجاب و سبک لباس پوشیدن آنها بود که والدین سکولار اغلب از آن حمایت نمی‌کردند و می‌گفتند که این پوشش ناراحت کننده به نظر می‌رسد. مادران به دختران خود گفتند که لباس‌های اسلامی آنها راحت نیست و خیلی بلند است، به‌ویژه زمانی که می‌خواهند از تاکسی و مینی‌بوس استفاده کنند؛ آنها استدلال می‌کردند که چنین لباس‌های بلندی همیشه کثیف است و روی زمین کشیده می‌شود. مادران نیز به دختران خود گفته‌اند که سبک لباس پوشیدن آنها خوب نیست، بنابراین آن را برای دختران خود تأیید نمی‌کنند. با این حال، والدین به ندرت دلایلی بیشتر از ناکارآمدی برای مخالفت با پوشش اسلامی ارائه می‌کنند.

فروشگاه ملزومات حجاب در قرقیزستان

مشکل بین نسلی در مورد عمل به اسلام یا عدم انجام آن به خانه یا حوزه داخلی محدود نمی‌شود. می‌توان این مشکل را در حوزه عمومی نیز مشاهده کرد، به ویژه در این واقعیت که مدیریت مدارس دولتی معلمان جوان را از انتخاب لباس اسلامی منع می‌کرد.

بیشتر این افراد گفتند که مدیریت مدرسه آنها مشکل بزرگی برای کسانی است که به اسلام عمل می‌کردند و هر کاری که می‌توانستند برای اعتراض به اسلام انجام می‌دادند. به عنوان مثال، برخی از معلمان، دانش‌آموزان خود را در مدرسه مجبور به برداشتن روسری می‌کردند. برخی از مدیران مدارس به‌ویژه نسبت به معلمان جوانی که اعتقادات اسلامی داشتند سخت‌گیر بودند و بیشتر درگیری‌ها بر سر روسری و حجاب متمرکز است.

فعالان اسلامی زن در قرقیزستان در فعالیت‌های مختلفی از خیریه، مد، کمک به توسعه، آموزش آنلاین و آفلاین و سایر اشکال حمایت اجتماعی شرکت دارند. ممکن است عوامل فرهنگی، اجتماعی و سیاسی دیگری پشت قدرت فعالیت‌های تحت رهبری زنان در قرقیزستان به طور کلی وجود داشته باشد، اما اسلام به وضوح عنصری حیاتی در جامعه مدنی گسترده‌تر در کشور و یک جنبه ضروری از همکاری‌های آینده در سراسر حوزه‌های مختلف است.

به اشتراک بگذارید
تعداد دیدگاه : 0
  • دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تیم مدیریت در وب منتشر خواهد شد.
  • پیام هایی که حاوی تهمت یا دروغ باشد منتشر نخواهد شد.
  • پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.