ایران در پایگاه جهان
الف) همزادی سیاست و فراست
باشگاه جهان که ایالات متحدۀ آمریکا برنامه ساز آن شده است، پای در خاور میانه دارد و برآن است که با تعین سرنوشت خود نوشت برای جمهوری اسلامی ایران، پایگاه خاور میانه ای خوبی در اختیار داشته باشد. درحقیقت نبرد سختی در اقلیم اندیشه، خرد و آینده نگری در کار زار است و به این جنگ بی درنگ که هنوز ماهیت مذاکره و فارمت گفتگوهارا دارد؛ معنا و مبنا می بخشد. هفته ی گذشته و آغازین روز هفته ی دوم گفتگوگردانی ایران و آمریکا، حنجره و حنجار تبلیغات جهانی را به زاویه ی خویش آورده است. اینک با نگاهی به این رویداد بزرگ تبعات و پیامدهای آن را در چند محور به تأمل می نشینیم:
ب) گزاره و رویکرد
تهدید و ترس افزایی از ویژگی گفتگوگران آمریکا دراین مذاکره است، درحالی که پیگیری و پیشنهاد از خصوصیت هیئات ایران دراین میدان است. پویایی و پایداری هردو طرف که مستقیما از دو فرهنگ پُر نام و ننگ جهانی دم میزنند؛ دیده میشود که نگاه جهانی را بسوی خویش آورده و نیز جهان در دو محور به میدان آمده است. نخست میدان آمریکا، اسرائیل و اروپا؛ دیگر میدان ایران، روسیه و چین. کارشناسان نامدار جهان بی وقفه در پی دستیابی به گوشه هایی ازین رویداد اند، رهبران سیاسی عالم نیز به جسارت ایران و مهارت اشراق فرهنگ ایران تباران در شگفتی فرو مانده اند. پهنا و پهنه ی میدان خرد ورزان دراین گفتگوها چشم نوازی خواهد نمود و تماشاگران نه تنها سرگرم بازی میشوند که خودرا در احساس درون باوری به مهره های بازی بدل میسازند و انتظار دارند که این بازی کشت و مات نداشته باشد.
ج) آهنگ بی درنگ گفتگوها
ایران قدراست درگذرگاه طوفان گردباد رویدادهای جهانی ایستاده است، طوفانی که سرمی شکند، شاخ برزمین میزند، پوشش های بامهارا برمیدارد و تا می گذرد ویرانه ای سرشار از پریشانی، در دل یک شهربجامی نهد. تماشاگران این گردباد پرقدرت و نیروشکن جهانیانند و ایرانیان جهان باوجود حب و بغض فراوان نسبت به نظام و حاکمیت(جمهوری اسلامی) برسر آن شده اندکه سرانجام آمریکا از ایران بیاموزد، ایران درس خرد شرقی و اشراق فرهنگ ورجاوند آریایی را بررخ جهان توانمند غرب بازنماید. مماشات و تماشای دلاوری آمریکا درآغاز بازی، ترس نهفته ای را در خود پنهان دارد که ایران نیز از آن بخوبی آگاه شده است. هفته ی اول مذاکرات توانست تداوم سریع اعتبار آغاز هفته ی دوم گفتگوهارا تضمین نماید، باورهای افزوده از پایگاه افسون باوری بی باوران رمیده ی عالم در برابر بازی ایران و آمریکا، چین و روسیه را به پای باور های خویش آورده است.
خشک و قاق و جفت و طاق بسیاری در بازار مکاره ی سیاست عرضه مشتریان تعاملات منطقه و جهان گردید. این مذاکرات غیر مستیقیم، هیجان مستقیم جهان را در پی آورده است؛ آن گاه که نشست مستقیم به ظهور آید، جهان پیشبین پیش آمدهای بی پیشینه درپیشگاه سیاست عالم خواهد بود. روزمره ملیون ها سخن در این راستا بیان می گردد و آهنگ گوشنواز گوش های آشنا به راز را ایران و آمریکا می نوازند و به آینده ی بزرگی می پردازند.
دومین دور نشست ایران و آمریکا
الف) میزبانی عُمان در روم
پیشبرد و پیشرفت روند مذاکره در زیر سایه ی ادبیات تهدیدجنگ، خود نمونه تازه ای درمناسبات گرماگرم و سرداسرد روزگار است. سخنان رهبر ایران و غُر و فُش رییس جمهور ترامپ مانند سنگ های آتشین اند که از دل دریا بیرون می آیند و در سینه ی آتشفشان فوران می کنند و شیارهای آتشین را به وجود می آورند. با این حال ساختمان سلطنتی عمان در شهر روم، محل این آتشفشان قرار گرفته؛ عمان در روم فرایند جهان نگری سیاست برای جهان است و ازاین جهت پایگاه بزرگترین مذاکره و مهمترین نقش میزبان در دومین نشست و دومین دورگفتگوهای غیر مستقیم است.
خانه سلطنتی عمان در روم و در این شهرگذرکده و برخاستگاه دپلماسی جنگ است، برخاستگاه بیم و امید است، میدانکده ی نیک و بد است و ازاین جهت مهمترین آمد و شد درآنجا بسر میشود. عمان اگر بتواند طرفین را در میز مذاکره نگه بدارد، خود از قطر و بقیه خاور میانه ای ها به جهت اهمیت در مقام میانجی، سبقت می گیرد.
ب) عقب نشینی برای پیشرفت
سکوت سرشار از معنا که در حنجره ی آمریکایی ها سبز شده است، گویایی معناداری را در حنجره ی ایران سبز نموده و جاانداخته است. بنابرین عقب نشینی برای پیشرفت و عقب نشینی روبه پیشرفت، دو کار شیوه ی کار آمد در دست طرفین مذاکره است. گفتگوی آغازین در نخستین مرحله ی گفتگوها موجب تحولات بسیاری شد و سفرهای پررفت وگذر دپلماتیک میان چین، روسیه، ایران، اروپا و آمریکا بگونه ی بی پیشینه ای افزایش یافته است. آمریکا خواب رویایی مرغ تخم طلایی را می بیند و ایران بدنبال یافتن آشیانه ی سیمرغ است. ازاین سبب اروپا همانند گنگ خواب دیده به هرسو می نگرد و مردم جهان آشنا به نا آشنایی هردو طرف برابر افتاده اند.
آمریکا؛ ایران نمی تواند بمب هسته ای داشته باشد و لی ایران مستحق پیشرفت در پشت ابرهای شفاف روزگاراست. ایران؛ آمریکابایدصداقت آزمایی شود و بتواند ازآزمون راست آزمایی ما موفق بدرآید. مذاکرات بگونه محدود پیش می رود ولی تبعات آن با زبانزدهای فراوان آسمان رسانه های گمان باور را کاملا ستاره باران نموده است. موضوعات مورد مذاکره در نوعی تکنیک باوری طرفین به نحوه ی اعتمادسازی دراین فرایند بستگی یافته است.
ج) پیشنهاد و پیشداوری
آمریکا یکسره برطبل تهدید میکوبد و ایران همواره بر هموارسازی راه های بازگشت به دوران پیش از تحریم ها. آمریکا انتظار دارد غنی سازی یورانیوم صفر شود، ایران دهها رویکرد و استدلال درکار برد غیر نظامی و رشد صنایع اتمی در این پروسه. تهران واشنگتون و ایران آمریکا ترکیب واژه هایی شده اند که درحاشیه ی پردامنه ی مذاکرات هسته ای، کشورهای بی باور به ایران را به باور بزرگی نسبت به ایران روبرو نموده است.
اسم آقایان عراقچی و ویتکاف توجه برانگیز ترین نام هایی اندکه در روند و فرایند مذاکرات هسته ای ایران و آمریکا از زبان پرواژه در تیترهای های روزنامه ها و ازحنجره ی رسانه های تصویری و صوتی دیده پرکن، دهن پرکن و گوشنواز شده اند. درنخستین سناریوی آغاز مذاکرات هسته ای میان ایران و آمریکا دنیایی از مبانی اندیشه و معانی بکر آفریده شده است. ایران صدبهارپیش ازاین، میزبان کنفرانس تهران برای پایان جنگ دوم جهانی بود و حال خود در میز بیان سومین صورت از بازی جهانی در دپلماسی جنگ و جنگ دپلماسی جهان نشسته است.
ایران درجنگ احتمالی قدرت میشود و در نبرد پرطنین سیاست و دپلماسی به ثروت و صنعت دست پیدامی نماید، پس دراین مذاکرات باختی را اگر به ایران تحمیل بدارند، باختن ضعف و ترس و نا امیدی احتمالی در برخی زمینه ها خواهد بود. باخت عدم اطمینان برای رسیدن به اطمینان!
و من الله التوفیق
نویسنده: استاد رحمت الله بژنپور
