اخراج مهاجران افغان از پاکستان، از رویدادهای مهم دیگر سال ۱۴۰۲بود.
پس از تیره‌گی روابط میان کابل و اسلام‌آباد، پاکستان اعلام کرد که تمامی مهاجران افغان غیر قانونی را از این کشور اخراج می‌کند.
در این سال بیش از یک میلیون هفصد هزار مهاجر افغان از ایران، پاکستان، ترکیه و برخی از کشورهای منطقه اخراج شدند.
بر بنیاد گفته‌های وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان در این سال «یک میلیون دوصد هزار مهاجر از ایران، پنج‌صد هزار مهاجر از پاکستان، سیزده‌هزار مهاجر از ایران به گونه اجباری به کشور برگشت داده شده‌اند.»
عبدالرحمن راشد معین وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان گفت: «از اول ماه حمل تا به حال که آخر ماه حوت است یک میلیون و هفت‌صد هزار مهاجر برگشت کرده است.»
از اول ماه حمل تا اکنون یک میلیون و هفت صد هزار مهاجرین برگشت کرده‌اند.
در این سال حکومت موقت پاکستان با سیاست‌های سخت‌گیرانه و اقدام بی‌پیشنه، برای یک اعشاریه هفت میلیون مهاجر که بیشترین آن افغان‌ها بودند فرصت داد تا دوازهم میزان این کشور را ترک کنند.
سرفراز بوگتی وزیر داخله حکومت موقت پاکستان در ۱۲میزان گفت: «به مهاجران غیرقانونی تا اول نومبر وقت دادیم تا با رضایت خود به ممالک خود برگردند و اگر تا مهلت داده شده خارج نشوند، ما آن‌ها را دیپورت می‌کنیم و بعد از اول نومبر کسی بدون پاسپورت وارد پاکستان شده نمی‌تواند. از تاریخ ده اکتوبر تا سی و یک اکتوبر افغان‌ها اجازه ماندن با تذکره الکترونیکی را دارند و بعد از آن با پاسپورت و ویزه وارد پاکستان شده می‌تواند.»
با وجود خواست‌های امارت اسلامی و برخی از نهادهای جهانی مبنی بر بازنگرنی این تصمیم پاکستان، این کشور از اخراج اجباری مهاجران دست بر نداشت.
جان کربی سخن‌گوی شورای امنیت ملی کاخ سفید در ۱۳عقرب گفت: «پاکستان از سیاست‌های خود در قبال پناهندگان و پناهجویان و احترام به آنان صحبت می‌کند. واضح است که ما می‌خواهیم ببینیم که همه کشورها هرچه در توان دارند برای کمک به پناهندگان و پناهجویان انجام دهند و این مورد قطعن شامل دوستان پاکستانی ما درباره افغان‌هایی می‌شود که می‌خواهند از این کشور فرار کنند.»
اقدامی که با واکنش‌های تند مقام‌های امارت اسلامی و نمایندگان برخی از کشورها و سازمان ملل متحد روبه‌رو شد.
مولوی عبدالکبیر معاون سیاسی ریاست‌الوزا در ۲۳دلو ۱۴۰۲گفت: «خواست ما از تمام کشورها این است که مهاجران را مجبور به برگشت اجباری در فصل سرما و دیگر اوضاع اضطراری نکنند، به‌ویژه در شرایطی که اموال شان را گردآوری نکرده و حساب‌های شان را نیز تصفیه نکرده‌اند.»
مولوی محمد یعقوب مجاهد سرپرست وزارت دفاع ۱۳میزان ۱۴۰۲ گفت: «این تصمیم غیرعادلانه و بی‌انصافی است. ما از پاکستان، شهروندان، عالمان کرام و از بزرگان سیاسی خواهش می‌کنیم که جلو این مقام‌های که با افغان‌ها این گونه وحشت و بربریت می‌کنند، را بگیرند.»
افزون بر پاکستان همسایه دیگر افغانستان ایران نیز با اخراج بیش از یک میلیون دو صد هزار مهاجر افغان بالاترین گراف اخراج مهاجران افغان را داشته است. بدرفتاری با آنان از مسایلی دیگری بود که این مهاجران از آن شکایت داشتند.
سرور مهاجر افغان گفت: «ما مردم را خوب لت‌وکوب کرد. با آهن زد. پاهایم را شکستند.»
سید حسن مهاجر دیگر افغان گفت: «تقریبا چهار ماه می‌شد که رفته بودم و در آن‌جا با ما رفتار نا مناسبی صورت می‌گرفت تا این‌که ما را اخراج کردند.»
بر بنیاد اطلاعات وزارت مهاجرین و عودت‌کنندگان، هفت میلیون مهاجر افغان در کشورهای همسایه و نزدیک به یک میلیون دیگر در کشورهای اروپایی بودوباش دارند که از این میان، سه میلیون مهاجر در پاکستان، سه میلیون در ایران
یک میلیون در کشورهای تاجیکستان، ازبیکستان و برخی دیگر از کشورهای همسایه و یک میلیون دیگر در کشورهای اروپایی، بودوباش دارند.
این وزارت نیز آمار می دهد که «نزدیک به هفت هزار مهاجر افغان در ایران، نزدیک به شش هزار مهاجر افغان در پاکستان، نزدیک به شانزده صد مهاجر در ترکیه زندانی هستند.»
یک زندانی افغان در پاکستان در۲۰ حوت ۱۴۰۲ گفت: «ما و سایر افغان‌ها در زندان‌های پاکستان با وضعیت بسیار بدی روبه‌رو هستیم و در این‌جا در زندان پاکستان شماری از افغان‌ها شش ماه و شماری دیگر ده ماه در زندان هستند؛ اما سرنوشت شان معلوم نیست.»
ادامه بازداشت و اخراج اجباری مهاجران در کشورهای همسایه و منطقه سبب شد تا مساله‌ی مهاجران افغان در محور و حاشیه برخی از نشست‌های جهانی مورد بحث قرار گیرد.
حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه ایران ۲۴قوس گفت: «همان‌طور که می‌دانید اکنون بیش از چهل و پنج سال است که جمهوری اسلامی ایران میزبان طولانی‌ترین وضعیت پناهندگی بوده و در حال حاضر و پس از تحولات افغانستان در سال ۲۰۲۱ کشور من میزبان بزرگ‌ترین جمعیت آواره در سطح جهان است.»
امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه امارت اسلامی ۲۶ دسامبر ۲۰۲۳ گفت: «مشکلات که مهاجران با آن روبه‌رو اند، آن را هم مطرح کردیم. در بعضی امور وعده سپردند که مشکلات را حل می‌کنیم. در بخش سیاسی هم سفارت و قونسل‌گری‌های ما فعال است.»
با آن‌هم رسانه‌های پاکستانی با تازه‌ترین گزارش‌های شان به نقل از وزارت داخله از مرحله دوم عملیات اخراج مهاجران افغان از این کشور تا بیست هفت حمل سال چهارده صد سه هجری خورشیدی خبر داده‌اند.
حال دیده شود که در سال پیشروی هجری خورشیدی، سرنوشت برای مهاجران افغان چگونه رقم خواهد خورد.
آژانس خبری پامیر
