بر بنیاد فهرست آزادی مطبوعات که از سوی گزارش‌گران بدون مرز تهیه شده، در آن آمده که افغانستان به علت مرگ و میر و بازداشت خبرنگاران در بخش آزادی مطبوعات، بیست و شش پله سقوط کرده است.
مرکز خبرنگاران افغانستان نیز با نشر گزارشی از وضع محدودیت‌ها در برابر خبرنگارن و بازداشت آنان ابراز نگرانی کرده و از پیامدهای ناگوار آن هشدار داده است.
در بخشی از گزارش مرکز خبرنگارن افغانستان آمده است: «مرکز خبرنگاران افغانستان به مناسبت سوم ماه می (روز جهانی آزادی رسانه‌ها)، نگرانی شدید خود را نسبت به تشدید محدودیت‌ها بر رسانه‌ها و خبرنگاران آزاد و ادامه بازداشت گسترده خبرنگاران در کشور ابراز می‌کند و نسبت به پیامد ادامه این روند هشدار می‌دهد.»
احمد قریشی رییس اجرایی مرکز خبرنگاران افغانستان گفت: «از ماه می سال ۲۰۲۳ تا اکنون خبرنگاران و رسانه‌ها در کشور به لحاظ برخورداری از حقوق قانونی و بنیادی شان با محدویت‌ها و مشکلاتی به مراتب بیشتر نسبت به دوره یک سال قبل از آن مواجه بودند.»
فرحناز خبرنگار گفت: «وقتی خبرنگاران با سخن‌گویان به تماس می‌شوند آن‌ها از طریق واتساپ گفته‌های خود را برای ما روان می‌کنند.»
در سوی دیگر، بخش زنان سازمان ملل برای افغانستان، رزا اوتنبایوا، سخنگوی سفارت امریکا برای افغانستان مستقر در قطر و عفو بین‌الملل با نگرانی از وضع محدودیت‌ها بر خبرنگاران و رسانه‌ها بر حمایت و محافظت از خبرنگاران تاکید کرده‌اند.
بخش زنان سازمان ملل گفته است که هشتاد درصد از زنان خبرنگار به دلیل محدودیت‌ها، آزار و اذیت و تهدید بی‌کار شده‌اند.
در گزارش بخش زنان سازمان ملل برای افغانستان آمده است: «هشتاد درصد از خبرنگاران زن در افغانستان به دلیل محدودیت‌ها، آزار و اذیت و تهدید مجبور به ترک کار شان شده‌اند. در روز جهانی آزادی مطبوعات و هر روز، ما به حمایت از ابتکارات رسانه‌ای و خبرنگاران زن که برای پیش‌برد حقوق زنان و برابری جنسیتی تلاش می‌کنند، ادامه می‌دهیم.»
رزا اتنبایوا نماینده ویژه دبیر کل سازمان ملل متحد برای افغانستان گفت: «هم‌زمان با روز جهانی آزادی مطبوعات، ما به خبرنگاران سراسر افغانستان ادای احترام می‌کنیم که بهترین تلاش خود را برای آگاهی‌بخشی به ملت می‌کنند، اغلب با تهدید بزرگ باید از این روز تجلیل به عمل آید، حمایت شوند و محافظت گردند.»
در بخشی از بیانیه سازمان عفو بین‌الملل آمده است: «زمانی‌که کارمندان رسانه‌ها بتوانند کارهای شان را بدون ترس انجام بدهند، آن‌گاه داستان‌ها و شرایط موجود مردم افغانستان می‌تواند روی صحنه بیاید و بیان شود. حق آزادی بیان آن‌ها باید جز اولویت‌ها باشد و مورد حمایت قرار بگیرد.»
اریو کریفو سخنگوی سفارت امریکا برای افغانستان مستقر در قطر گفت: «محیط قانونی برای رسانه‌ها هم‌چنان مبهم است و دسترسی به اطلاعات در مورد فعالیت‌های دولتی محدود شده است. شاید مهم‌ترین و ناامیدکننده‌‌ترین موضوع، کاهش تعداد زنان در این حرفه و نمایندگی زنان در رسانه‌های افغانستان است.»
اما امارت اسلامی با تاکید به همکاری در بخش‌های گوناگون با خبرنگاران و ارزش قایل شدن به آنان، از تمامی رسانه‌ها می‌خواهد تا با درنظرداشت ارزش‌های ملی و اسلامی فعالیت کنند.
حمدالله فطرت معاون سخنگوی امارت اسلامی در این باره گفت: «توصیه امارت اسلامی افغانستان به رسانه‌ها این است که با درنظرداشت ارزش‌های اسلامی و ملی و هم‌چنان عنعنات افغانی به نشرات شان ادامه بدهند.»
پیش از این نیز سازمان گزارش‌گران بدون مرز در گزارش سالانه‌اش گفته بود که ویتنام، روسیه و افغانستان از خطرناک‌‌ترین کشورها برای خبرنگاران هستند.
آژانس خبری پامیر
