گسترش روابط با برخی از کشورها، فعال شدن ۳۹ نمایندگی امارت اسلامی در کشورهای گوناگون، فرستادن برخی از سفیران و نمایندگان به شماری از کشورها از موضوعات مهم در سیاست خارجی امارت اسلامی شمرده می‌شوند.
حکومت سرپرست افغانستان در سومین سال حکومتش نیز از سوی کشورهای جهان به‌رسمیت شناخته نشد؛ اما امارت اسلامی در این سال تعاملات خود را با کشورهای منطقه و فرامنطقه گسترش داد.
در سوی دیگر، جهان موضوع به رسمیت شناختن حکومت امارت اسلامی را مشروط به رعایت حقوق بشر به ویژه حقوق زنان، تشکیل حکومت فراگیر، آغاز گفتمان ملی و پیکار با هراس‌افگنی و مواد مخدر ساخته است.
جان کربی مشاور شورای امنیت ملی کاخ سفید در دوازدهم میزان ۱۴۰۲ درباره به‌رسمیت شناختن امارت اسلامی گفت: «ما آنان [طالبان] را به عنوان یک قدرت حاکم در افغانستان به‌رسمیت نشناخته‌ایم. آنان که می‌خواهند مشروعیت کسب کنند، پس باید به تعهدات خود عمل کنند. منظور من این است که چه گونه طالبان می‌خواهند یک اداره موثر و یک اقتصاد مفید برای افغانستان ایجاد کنند، در حالی‌که زنان همچون نیمی از نیروی کار این کشور از شرکت در این فرآیند منع می‌شوند و از همین‌رو، ما آنان را در قبال تعهدات شان پاسخ‌گو خواهیم دانست.»
اما امارت اسلامی برخی از این شرط‌های جهان را مساله‌ی داخلی افغانستان عنوان کرده و از کشورهای جهان خواسته است که در مسایل داخلی افغانستان مداخله نکنند. افزون بر آن، امارت اسلامی همواره از جهان خواسته است تا حکومت سرپرست را به رسمیت بشناسد، ذخایر ارزی افغانستان را آزاد ساخته و تحریم‌ها بر بیش از ۲۴ مقام امارت اسلامی را بردارد.
ذبیح‌الله مجاهد سخنگوی امارت اسلامی در پانزدهم سرطان ۱۴۰۳ به برخی خواست‌های جهان این‌گونه پاسخ داد: «موضوع حکومت فراگیر، موضوع افغان‌ها است. افغانستان در هر عرصه‌ی که منافع ملی ایجاب می‌کند تصمیم می‌گیرد. کشورهای منطقه و هم‌چنان کشورهای دور و نزدیک همه در مواردی صحبت کنند که روابط شان با افغانستان چگونه تنظیم می‌شود و چگونه می‌توانیم به سطح منطقه یک فضای همکاری را ایجاد کنیم.»
تا اینجای کار، امارت اسلامی شمار نمایندگی‌های سیاسی اش را به ۳۹ رسانده و به چین هم سفیر رسمی فرستاده است.
سفارت‌های افغانستان در هالند و اسپانیا در ماه میزان ۱۴۰۲ با امارت اسلامی تعامل کردند. سفارت افغانستان در دهلی‌‌نو در ماه عقرب از توقف فعالیت‌هایش به‌گونه‌ی دایمی خبر داد؛ اما سرقونسل افغانستان در حیدرآباد هند در ماه قوس از آغاز فعالیت دوباره‌ی خدمات قونسلی سفارت افغانستان در دهلی‌‌نو اطلاع داد.
وزارت خارجه در ماه حوت ۱۴۰۲ از احتمال باز شدن سفارت آذربایجان در افغانستان خبر داد. نیکارگوا، مایکل کمپل را به عنوان سفیر غیرمقیم خود در افغانستان معرفی کرد. در ۲۶ جولای سال روان میلادی وزیر خارجه ازبیکستان، محمد صابر را به عنوان کاردار امارت اسلامی پذیرفت.
به همین ترتیب، وزارت خارجه امارت اسلامی نیز در ۹ اسد ۱۴۰۳ ارایه خدمات قونسلی توسط سفارت‌های حکومت پیشین را در کشورهای اروپایی به علت عدم تعامل سفارت‌ها با امارت اسلامی، غیرقابل پذیرش خواند.
در بخش تحریم‌ها نیز روسیه احتمال بیرون کشیدن نام طالبان از فهرست سیاه این کشور خبر داد و در یک اقدام بی پیشینه قزاقستان امارت اسلامی را از فهرست گروه‌های هراس‌افگن این کشور بیرون کرد.
ولادیمیر پوتین رییس‌جمهور روسیه در ۱۷ جوزای ۱۴۰۳ گفت: «مشکلاتی در افغانستان وجود دارند که همه آن را می‌دانند، اما ما باید به‌گونه‌ی با دولت کنونی روابط برقرار کنیم. طالبان کسانی هستند که کشور را اداره می‌کنند، امروز آنان در افغانستان قدرت دارند، ما باید از واقعیت‌ها پیروی کنیم و به این ترتیب روابط خود را ایجاد کنیم.»
در یک سال پسین برخی از مقام‌های امارت اسلامی جهت بهبود روابط، به برخی از کشورها سفرهای نیز داشتند.
سرپرست وزارت دفاع در ماه حوت ۱۴۰۲ به قطر رفت. سرپرست وزارت خارجه نیز در همین سال به ایران سفر داشت. سرپرست وزارت داخله در ۱۶ جوزای ۱۴۰۳ به امارات متحده عربی سفر کرد و با امیر آن کشور دیدار کرد.
شورای امنیت سازمان ملل متحد در ۱۷ جوزای ۱۴۰۳ ممنوعیت سفر چهار مقام امارت اسلامی را به گونه موقت جهت ادای مراسم حج برداشت. در آخرین مورد هم مولوی عبدالکبیر معاون سیاسی ریاست‌الوزرا در دیدار با دیپلمات‌های کشورها در قطر از آنان خواست تا نمایندگی‌های سیاسی شان را در کابل بازگشایی کنند.
حمدالله فطرت معاون سخنگوی امارت اسلامی در ۱۵ اسد ۱۴۰۳ گفت: «او [مولوی عبدالکبیر] از آنان خواست که سفارت‌ها و نمایندگی‌های شان را به کابل انتقال دهند و کارهای شان را از همین جا پیش ببرند.»
امیرخان متقی سرپرست وزارت خارجه در ۵ میزان ۱۴۰۲ درباره روابط و سفرهایش گفت: «روابط دیپلماتیک با بسیاری کشورها بسیار خوب است و روز به روز رشد می‌کند. الله متعال پس از ۴۵ سال در افغانستان امنیت آورد و خاک افغانستان و همسایه‌های افغانستان به امنیت رسیدند.»
در سوی دیگر کشورهای منطقه از جمله چین، روسیه، ازبیکستان و برخی از کشورهای دیگر همواره بر تعامل با حکومت سرپرست افغانستان تاکید ورزیدند.
یو شیائونگ نماینده ویژه چین برای افغانستان در ۷ میزان ۱۴۰۲ درباره افغانستان گفت: «جامعه منطقه‌ای و بین‌المللی باید از ایالات متحده بخواهد که به تعهدات و مسوولیت‌های خود در قبال افغانستان عمل کند. همان‌گونه که می‌دانیم، اشغال ۲۰ ساله افغانستان از سوی امریکا و ناتو سبب مشکلات زیادی برای مردم افغانستان و نیز ویرانی این کشور شده است. ایالات متحده و متحدانش کمک‌ها را به افغانستان قطع کرده‌اند، دارایی‌های این کشور را مسدود کرده و تحریم‌های یک‌جانبه‌ای را بالای افغانستان وضع کرده‌اند که مشکلات مردم این کشور را جدی‌تر کرده است.»
آصف علی درانی نماینده ویژه پاکستان برای افغانستان در ۷ میزان ۱۴۰۲ درباره موقف کشورش در برابر افغانستان گفت: «پاکستان معتقد است که با انجام تعامل با مقام‌های کنونی افغانستان، ما می‌توانیم به آوردن صلح در این کشور و نیز رفاه و آرامش مردم افغانستان کمک کنیم.»
اما سرنوشت قانون اساسی در سومین سال حاکمیت امارت اسلامی در افغانستان هم‌چنان ناروشن باقی ماند؛ سخنگوی امارت اسلامی در ماه حوت سال ۱۴۰۲ به طلوع نیوز گفت که تلاش‌ها برای ایجاد قانون اساسی جریان دارد؛ اما افزود که نبود قانون اساسی به معنای این نیست که افغانستان در خلای قانونی قرار دارد.
آقای مجاهد در ۴ حوت ۱۴۰۲ گفت: «ما در خلای قانونی قرار نداریم، شریعت اسلامی قانون بسیار جامع است که وظیفه‌‌ای هر فرد را در حکومت و نظام مشخص می‌کند.»
وزارت عدلیه نیز در برنامه‌ای در کابل گفت که تا اکنون فرمان رهبر امارت اسلامی را در پیوند به ایجاد قانون اساسی دریافت نکرده‌اند.
در سومین سال حاکمیت دوباره امارت اسلامی در افغانستان افزون بر قانون اساسی، سرنوشت موضوعات دیگر چون تشکیل کابینه رسمی و پرچم سه رنگ کشور نیز ناروشن باقی ماند.
آژانس خبری پامیر
