یک تحقیق تازه که توسط موسسه “پرسش” انجام شده نشان می‌دهد که تسلط طالبان بر افغانستان، چالش دسترسی زنان به خدمات صحی را تشدید کرده‌است.
بر بنیاد این تحقیق که به تازگی منتشر شده، بسیاری از زنان به دلیل محدودیت‌های طالبان بر سکتور صحت، از دسترسی به این خدمات محروم شده که حتی در برخی موارد سبب مرگ بیماران شده‌است.
این تحقیق نشان می‌دهد که دسترسی به خدمات صحی زنان در افغانستان یک چالش دیرینه بوده است؛ اما تسلط طالبان بر کشور این چالش را تشدید کرده‌است.
به گفته این نهاد، قبل از تسلط طالبان، هنجارهای فرهنگی و نگرانی‌های امنیتی، توانایی زنان را برای دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی، به‌ویژه در مناطق روستایی محدود کرده بود؛ اما اکنون، بسیاری از زنان به دلیل محدودیت‌های طالبان نمی‌توانند بدون سرپرست مرد یا محرم به مراکز صحی بروند.
این تحقیق نشان می‌دهد که همچنین کمبود داکتر زن باعث می‌شود که زنان از مراجعه به مراکز صحی اجتناب کنند؛ زیرا در برخی از ولایت‌ها داکتران مرد اجازه ندارند بیماران زن را درمان کنند.
یک پرستار با ابراز تأسف از محدودست طالبان گفته که “جلو ما را می‌گیرند. بله، حتا اگر زنی در حال مرگ باشد، داکتر مرد نمی‌تواند او را معالجه کند. این مایه‌ی شرمساری است.”
یک داکتر توضیح داده است که زنان به‌دلیل نداشتن همراه مرد از جراحی‌های فوری دور مانده‌اند.
به گفته او، “زنی بود که نیاز به جراحی فوری داشت، اما به‌دلیل نداشتن خویشاوند مرد، بستری نشد. قوانین طالبان به کسی کمک نمی‌کند. آنان فقط مشکل ایجاد می‌کنند.”
بربنیاد گزارش، داکتران زن نیز مجبور به رعایت برخی از دستورالعمل‌های طالبان هستند، از جمله لباس‌های سیاه بلند بپوشند، صورت خود را پنهان کنند و هنگام مراجعه به مراکز بهداشتی، یک محرم آنان را همراهی کند. این محدودیت برای بسیاری از زنان، به‌ویژه زنان بیوه و مجردی که ممکن است به محرم دسترسی نداشته باشند، چالش‌برانگیز است.
در این گزارش آمده که ممنوعیت تحصیل زنان و دختران توسط طالبان به یک نگرانی قابل توجه سد راه مراقبت‌های صحی در جامعه افغانستان تبدیل شده است.
یکی از کارمندان سازمان غیردولتی به مؤسسه پرسش گفته است که این سازمان برای استخدام یک زن ۲۰ آگاهی شغلی نشر کرده، اما هیچ‌کس برای استخدام درخواست نکرده است.
این کارمند گفته است: “زنان اجازه حضور در دانشگاه را ندارند. دو سال از فارغ‌التحصیلی آخرین دکتر زن می‌گذرد. می‌ترسم به وضعیتی مشابه ۲۰ سال پیش برگردیم که مجبور بودیم داکتران تاجیکستانی را جذب کنیم.”
همچنین در این گزارش آمده که فضای خفقان‌آور بر زنان شاغل در حوزه سلامت، از جمله داکتران، پرستاران و قابله‌ها را به‌دلیل ترس از انتقام و مجازات شدید مجبور به ترک کشور کرده است.
گزارش افزوده که این امر سبب شده، بخش صحت افغانستان با کمبود کارمند مواجه شده‌است.
بر بنیاد این گزارش، به ازای هر ۱۰ هزار نفر تنها ۴٫۶ متخصص مراقبت‌های صحی در افغانستان وجود دارد که بسیار پایین‌تر از معیار بین‌المللی است.
گزارش افزوده که نرخ مرگومیر در کودکان زیر پنج سال، ۵۵٫۷ مرگومیر در هر هزار تولد است.
در این گزارش به نقل از کتاب حقایق جهانی آژانس اطلاعات مرکزی (سیا) گفته که نرخ تولد در افغانستان ۳۴٫۷۹ به ازای هر هزار نفر جمعیت و نرخ مرگومیر هم ۱۲٫۰۸ در هر هزار نفر در سال ۲۰۲۳ بوده‌است.
آژانس خبری پامیر
