اداره بازرس ویژه امریکا برای بازسازی افغانستان “سیگار” در گزارشی به مجلس نمایندگان امریکا، ۶ عامل سقوط نظام جمهور در افغانستان را بر شمرده‌است.

به گزارش آژانس خبری صدای پامیر؛ این اداره افزوده که بی‌باور حکومت پیشین افغانستان به واقعیت خروج نیروهای امریکایی از آن کشور، به حاشیه راندن دولت افغانستان در گفتگوهای امریکا – امارت اسلامی و اصرار اشرف غنی بر ادغام طالبان در بدنهٔ نظام جمهوری که مانع پیشرفت مذاکرات صلح شده بود، از عوامل برجسته سقوط جمهوریت بوده است.

سیگار یاد آور شده، بی‌میلی مقامات امارت اسلامی به مذاکرات بین الافغانی، حکومتداری آقای غنی به کمک یک حلقه خاص و کوچک که در شرایط حساس باعث بی‌ثباتی دولت شده می‌توانست، تمرکز قدرت در سطوح بالا، فساد گسترده و تقلا برای به دست‌ آوردن مشروعیت از عوامل دراز مدت سقوط جمهوریت خوانده‌است.

در این گزارش سیگار که براساس اظهارات کم از کم ۶۰ مقام فعلی و پیشین ایالات متحده، مقامات حکومت پیشین افغانستان و کارشناسان تاریخ و ساختار اجتماعی افغانستان، تهیه شده، آمده است که ایالات متحده برای مدت ۲۰ سال افغانستان را حمایت کرده بود و افزون بر آن افغانستان در تاریخ مدرن خویش همواره به حمایت خارجی وابسته بود و تصور آینده‌ای بدون چنین حمایتی برای سیاستمداران افغان غیر قابل تصور بود.

لورل میلر، سرپرست نمایندهٔ ویژه امریکا برای افغانستان و پاکستان به سیگار گفته است که ناتوانی مقامات حکومت پیشین افغانستان در تصور این سناریو مانع آمادگی دولت پیشین افغانستان برای خروج ایالات متحده شد.

به گفته میلر تنش در دولت ایالات متحده در مورد اینکه آیا خروج کامل از افغانستان سیاست درستی است یا خیر، باعث شد تا مقامات افغان پیام‌های متناقضی را بشنوند و این امکان را برای این مقامات فراهم کرد که فقط به کسانی که “سناریوهای خوش بینانه تر به آنها ارایه می‌کنند” گوش دهند.

نه تنها مقامات حکومت غنی به این باور بودند که نیروهای خارجی افغانستان را ترک نخواهند کرد، بلکه حامد کرزی، رییس جمهور پیشین افغانستان نیز گفته بود که امریکایی‌ها جای نمی‌روند و در کشور باقی خواهند ماند.

سیگار به حاشیه رانده شدن حکومت پیشین افغانستان در گفتگوهای صلح امریکا – امارت‌اسلامی را نیز منحیث یکی از عوامل سقوط جمهوریت و تضعیف این حکومت عنوان کرده است.

قبل از فروپاشی دولت پیشین افغانستان در ماه اگست ۲۰۲۱، هدف اصلی ایالات متحده در افغانستان دستیابی به یک راه حل سیاسی ماندگار بود که صلح و ثبات پایدار را به ارمغان بیاورد، اما امتناع امارت اسلامی از گفتگوی مستقیم با دولت افغانستان مانع این هدف بود. بناً ایالات متحده به گونهٔ مستقیم مذاکرات با طالبان را آغاز کرد.

براساس یافته‌های سیگار مذاكرات مستقيم امريكا با امارت اسلامی، دولت افغانستان را به حاشیه راند و موضع حکومت افغانستان را در مذاکرات صلح تضعيف و جایگاه امارت اسلامی را تقويت كرد.

هوگو لورنز، نمایندهٔ ویژه پیشین ایالات متحده در امور افغانستان به سیگار گفته است: “صحبت با طالبان به تنهایی و کنار گذاشتن متحدانمان حرف طالبان را ثابت کرد که می‌گفتند دولت افغانستان دست نشانده ما بود، و نیازی به صحبت با آنها نداشتند و فقط باید با امریکایی‌ها صحبت کنند.”

سیگار گفته است که این توافق سبب شد تا رهبران امارت سالامی بجای گفتگوهای صلح، جنگ با دولت افغانستان را تشدید کنند.

سیگار در گزارش خود گفته است که دولت ایالات متحده به اهداف خود که ساختن یک دولت باثبات، دموکراتیک، نماینده، از نظر جنسیتی برابر و پاسخگو باشد، شکست خورده است.

گزارش سیگار همچنان افزوده که ایالات متحده نتوانست فساد را از بین ببرد، حکومت افغانستان را از طریق انتخابات دموکراتیک مشروعیت ببخشد و نتایج و تاثیرات تلاش‌های خود را به درستی ارزیابی کند.