ابوالفضل ابوترابی، یکی از اعضای مجلس ایران در موافقت با کلیات طرح ملی اقامت اتباع گفته است: تاکنون سه شیوه در مورد اتباع خارجی در کشور به کار گرفتیم، شیوه نخست اینکه مترصد از فرهنگ انقلاب و برادری در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی دنبال شد و اجازه دادیم اتباع بدون هیچ ملاحظه‌ای به ایران بیایند و در اینجا زندگی کنند، شیوه دوم سال‌های بعد از جنگ تحمیلی بود که طرد اتباع خارجی را در پیش گرفتیم، اما متأسفانه طرد ۲۷ میلیون اتباع خارجی از کشور هیچ تأثیری نداشت.
وی افزود: در حال حاضر بیش از ۵ میلیون اتباع خارجی در ایران زندگی می‌کنند که جمعیت آن‌ها از ۷۳ کشور دنیا بیشتر است؛ ما در این طرح شیوه سوم را که موضوع ساماندهی اتباع خارجی است دنبال می‌کنیم؛ همان طور که ایرانیان برای دریافت کارت ملی باید انگشت‌نگاری شوند این اتباع هم برای اقامت در ایران باید ساماندهی شوند.
این عضو مجلس ایران گفته است که در این طرح ما به دنبال موضوع اقامت اتباع خارجی هستیم و نباید این موضوع را با بحث تابعیت اشتباه گرفته شود. وی تصریح کرده: اتباع خارجی باید انگشت‌نگاری، چهره‌نگاری شده، DNA آن‌ها مشخص شود و همچنین محل زندگی آن‌ها و کارفرماهایشان مشخص شود تا ضمن ساماندهی بدانیم که چه میزان باید مالیات پرداخت کنند.
وی خاطرنشان کرده: حضور برخی از اتباع خارجی در اغتشاشات اخیر نشان می‌دهد که این افراد ساماندهی نشدند. کارفرمای اتباع خارجی باید ملزم به ارائه گزارش در سامانه الکترونیکی باشد که در این طرح پیش‌بینی شده است، همچنین کمیسیون ساماندهی مرکب از دستگاه‌های امنیتی و انتظامی در هر ولایت/ استان تشکیل می‌شود و وضعیت اتباع را روشن خواهد کرد.
این نماینده مجلس ایران بیان کرده است که طرح تأسیس سازمان ملی اقامت بسیار کارآمد خواهد بود و اضافه کرده: این طرح بر اساس تجربیات جهانی و با توجه به شرایط جغرافیایی ایران تنظیم شده است، ما در یکی از مناطق ناامن دنیا زندگی می‌کنیم که به شدت با بحث مهاجرپذیری مواجه هستیم. این طرح ضمن ساماندهی از ورود اتباع خارجی با اسلحه یا مواد مخدر به خاک ایران جلوگیری می‌کند؛ ما مرز‌های بسیار وسیعی داریم که کنترل آن‌ها پرهزینه و سخت است لذا این طرح با هدف ساماندهی باید دنبال شود.
سیدالبرز حسینی، دیگر نماینده موافق کلیات طرح تاسیس سازمان ملی اقامت گفته است که تابعیت و اقامت متفاوت است و لازم است که بعد از گذشت سال‌ها موضوع اقامت مهاجران در ایران تعیین تکلیف شود و نسبت به افرادی که از هر طریقی به ایران وارد می‌شوند ساماندهی صورت گیرد.
وی اضافه کرده: همان‌طور که به هموطنانمان در کشور با شناسنامه و کارت ملی هویت می‌دهیم باید نسبت به ۵ میلیون نفر مهاجر که وارد کشور می‌شوند نیز ساماندهی صورت داده و برای اقامت آن‌ها تدبیری کنیم چرا که از امکانات کشور استفاده می‌کنند.
وی همچنین تاکید کرده است که مهاجرین باید در رابطه با فعالیت خود در کشور پاسخگو باشند، مالیات بدهند، رفت و آمد کنترل شده داشته باشند، نحوه برقراری ارتباط اجتماعی آن‌ها بررسی شود و مورد آموزش قرار گیرند.
این نماینده مجلس ایران گفت است که در حال حاضر مکانیزمی برای برخورد با اتباع در صورت بروز جرم وجود ندارد و افزوده: نمونه این مشکلات اتفاق شاهچراغ است که در صورت کنترل رفت و آمد افراد خارجی و مهاجر می‌توانستیم مدیریت بهتری داشته باشیم همچنین در صورت بهتر شدن شرایط برخی کشور‌های همسایه می‌توان مهاجران را به کشور‌های خود هدایت کرد.
کیومرث سرمدی واله، در موافقت با کلیات طرح تأسیس سازمان ملی اقامت بیان کرده: بحث مهاجرت و حضور اتباع خارجی در کشور ما یک واقعیت است. وضعیت مرز افغانستان نیز به گونه‌ای است که مهاجرین بسیاری را روانه کشور ما کرده است. این افراد که هم دین و هم آیین ما هستند به صورت قانونی و غیرقانونی وارد کشور ما شده‌اند و ساماندهی این افراد از دو جهت قابل تأمل است.
وی خاطرنشان کرده: اگر اتباع خارجی شناسنامه‌دار شوند و مشخص باشد که از چه توان و تخصصی برخوردار هستند و کجا زندگی می‌کنند می‌توانیم از ظرفیت آن‌ها برای توسعه و پیشرفت کشور استفاده کنیم؛ از سوی دیگر مخاطراتی که به دلیل نداشتن اطلاعات و شناسنامه ایجاد می‌شود از جمله مسائل امنیتی، اخلاقی و اقتصادی ناشی از همین موضوع عدم ساماندهی است که با این طرح می‌توان مشکل را حل کرد.
در ادامه نشست مجلس شورای اسلامی ایران تعدادی از نمایندگان این کشور در مخالفت با طرح سازماندهی اتباع خارحی انتقادات و ایراداتی وارد نموده اند؛ بعضی از آنان تشکیل چنین سازمانی را هزینه‌بر خوانده است.
یک نماینده مجلس ایران در مخالفت با این طرح گفته است: مهاجرین نقش وسیعی در ایران فرا گرفته اند و حداقل یک چهارم جمعیت افغانستان در ایران حضور دارد که باید آن‌ها را ساماندهی کرد، لذا ایجاد سازمان ملی اقامت باعث می‌شود جمعیت مهاجر بیشتری روز به روز وارد این کشور شود که برای ما خطرناک است که نمونه آن را در حادثه تروریستی شاهچراغ دیدیم.
بعضی از نمایندگان مجلس ایران هم از هزینه زیاد دولت ایران در قسمت ساماندهی امورات مهاجرین انتقاد کرده و با توجه به حضور ۵٫۵ میلیون مهاجر افغانستانی در ایران گفته است که بابت حضور هر کدام از اتباع خارجی درایران روزانه بین ۱۱ تا ۱۵ دالر دولت این کشور هزینه می‌کند.
محمدصالح جوکار، رئیس کمیسیون امور داخلی کشور و شورا‌های مجلس ایران در این نشست گفته است که قانون اقامت در این کشور مربوط به سال ۱۳۱۰ بوده که کارآمدی در حوزه اقامت ندارد و بیش از ۵ میلیون نفر اتباع خارجی و مهاجر در کشور داریم، در حالی که این تعداد جمعیت ۷۳ کشور دنیا را تشکیل می‌دهد. این افراد از یارانه‌های پنهان ما استفاده و بسیاری از مشاغل را اشغال کرده اند و می‌طلبد اقامت آن‌ها ساماندهی و به مشکلات امنیتی و اجتماعی پایان دهیم.
وی با انتقاد از کارکرد بعضی از نهادهای مرتبط با مهاجرین گفته است که تا کنون سامانه‌ای برای اطلاعات اتباع در ایران وجود ندارد در حالی‌که ۲۵ دستگاه و نهاد این کشور متولی ساماندهی اتباع هستند.
وی در پایان خاطرنشان کرده است که نقطه نظرات نمایندگان را در بررسی جزئیات طرح سازمان دهی اتباع اعمال خواهند کرد.
گفتنی است که طرح سازماندهی اتباع خارجی در ایران با روی کار آمدن آیت الله سید ابراهیم رئیسی رئیس جمهور فعلی ایران به صورت جدی دنبال گردید. گفته می‌شود که با اجرای شدن طرح سازمان دهی اتباع خارجی در ایران، بسیاری از مشکلات مهاجرین افغانستانی به شمول اقامت، اشتغال، تحصیل، امورات بانکی و دانشجوی و… آنان حل خواهند شد.